Dag 2 Soweto

9 oktober 2019 - Sandton, Zuid-Afrika

Een dag waa r ik als historicus naar uitgezien heb. Al 34 jaar geef ik les over discriminatie, segregatie, apartheid. Ook al 34 jaar spreek ik met het allergrootste respect over de grote bestrijder hiervan Nelson Mandela. Bijna iedereen weet dat in mijn lokaal achter mijn bureau drie van mijn grote helden hangen, Mahatma Ghandi, Marten Luther King en Nelson Mandela. En nu ga ik verschillende plekken bekijken waar Mandela een rol heeft gespeeld, waar apartheid heeft huisgehouden.

Onze vaste begeleider Tancan haalt ons weer op, zoals altijd erg goed geluimd, een speciale handdruk, een handdruk in drieën; peace 

Op weg naar Soweto, maar eerst onderweg langs het huis waar Mandela (na 11 dagen gewoond te hebben in Soweto) heeft gewoond, ook op momenten waarop hij ziek was. Buiten liggen nog op verschillende plekken steen waarop staat geschreven "wordt snel beter vader",  "we kunnen niet zonder jou" etc. Onderweg komen we langs het oude politiebureau waar vroeger tegenstanders van apartheid werden gemarteld en zelfs van het dak (20 verdiepingen) werden gegooid. Ik voel bij onze begeleider nog steeds enige woede over vroeger.

IMG_2106

Naar Soweto, onderweg veel uitleg, SOWETO; South West Township, bestaat uit verschillende wijken, wij gaan naar Orlando East en Orlando West. In heel Soweto wonen zo'n 3 a 3.5 miljoen mensen ( onze latere gids heeft het zelfs over 4 tot 4.5 miljoen!!!)

P1010025

We komen bij onze gidsen aan, bij een carwash, doen ze er even naast.  Gidsen, ja twee, de ene legt uit en de andere is er voor de fietsen. Ik ben zeker niet achterdochtig maar ik denk ook dat het met veiligheid te maken heeft De fietsen zijn in een abominabele staat, alleen een rem voor, achter werkt niet, voorwiel een enorme slag erin maar oke het fietst.  Het fietsen wordt een hele toer, op en af.

Eerste stop, monument voor Hector Peterson, 16 jaar oude jongen die wachtend op zijn zusje bij een school, twee meter over de no crossinglijn (hier zeggen ze Firing line) van de politie stond, werd doodgeschoten tijdens een opstand van scholieren tegen het feit dat Afrikaans de hoofdtaal werd.

P1000987

Tweede stop bij het huis van Nelson en Winnie Mandela, Nelson heeft er maar 11 dagen gewoond nadat hij werd vrijgelaten vanuit Robbeneiland. Winnie heeft er bijna de hele tijd van zijn gevangenschap gewoond. Veel uitleg van onze gids waaruit enorm veel respect blijkt voor Nelson en ook voor Winnie. Ook Desmond Tutu heeft hier nog een woning

P1010001

Na dit stukje historie een intermezzo, een bierproeverij in Soweto. Iedereen probeert hier op de een of andere manier zijn kost te verdienen, dat lukt zeker niet iedereen. Er is een werkeloosheid van ongeveer 60%, zeker onder de jongeren. Het is dus niet vreemd dat ook het criminaliteitscijfer hoog is, alhoewel de inwoners hier dit vooral wijten aan al die immigranten uit Zimbabwe etc.

Na 5 verschillende biertjes te hebben geproefd gaan we naar een echte krottenwijk, the lowerclass. Ik had wel wat ideeën hierover maar het is nog veel erger, 12 wc's voor 12.000 bewoners. Wel enige watertappunten. Electriciteit wordt afgetapt van lantaarnpalen. De ietwat joviale stemming na de biertjes is hier zo weg. Mensen proberen op allerlei manieren aan geld te komen; recycling van glas, papier etc, koper winnen door het afbranden van de coating, werken bij mensen van de middleclass. De krotten zijn eigenlijk nog een te mooi woord voor wat planken bijeengehouden door een ijzeren platen dak. Zeer heet nu en in de winter erg koud. Veel gaten in het dak zodat bij regen alles nat wordt.

P1010028

P1010029

Terug langs het voetbalstadion van Soweto, waar ook gedeeltes van zijn uitgezonden tijdens de WK voetbal. Alleen werden toen beelden van Soweto buiten de uitzendingen gehouden. Tja de vuile was (ook letterlijk) mag niet buiten gehangen worden.

Na een locale lunch, beefburger and chips staat onze begeleider weer klaar om ons naar het Apartheidmuseum te brengen. Hij zegt dat we zeker 4 tot 4,5uur nodig hebben. Dat zit er dus niet meer in maar ben benieuwd. Kaartjes gekocht, daar begint het al, Wilma heeft een kaartje "blankes" en ik een kaartje "Nie-blankes", we krijgen ieder een aparte ingang. De apartheid begint hier al. Aparte tentoonstelling over Nelson Mandela (geweldig) en daarna een,  chronologisch verhaal over het ontstaan van apartheid, de ontwikkeling ervan het verzet ertegen en het einde ervan. Veel foto's, filmpjes, documenten. Vooral de filmpjes over het verzet en de reactie van de politie erop zijn zeer indrukwekkend. Ik zit naast een lerares die met haar, jonge leerlingen, hier is. Zij en haar leerlingen reageren erg emotioneel op al het geweld tegen de demonstranten. Zij zegt tegen mij als ik haar ernaar vraag dat zij het nu nog tot op het diepst van haar botten voelt.

Voor mij zijn de opnames van de Truth en Reconciliation Commission het m.eest aangrijpend. Iedereen die iets verkeerd heeft gedaan tijdens de apartheid kan amnestie aanvragen. Hij moet dan alles eerlijk vertellen in het bijzijn van de familie van het slachtoffer.  Wanneer de dader volkomen eerlijk was en de familie van het slachtoffer instemde kreeg hij amnestie. Erg emotionele verklaringen met veel gruwelijke details en soms toch dat de familie van het slechtoffer instemde met vergeving omdat zij de dader ook een slachtoffer vonden van het systeem. Je moet het maar kunnen.

IMG_2125

P1010069

Een interessante, vermoeiende, heftige dag die ik niet had willen missen.

Morgen op weg, via het voortrekkersmonument, het imposante beeld van Mandela in Pretoria naar het eerste reservaat. 

Big 5 watch out Wilma and Willy are coming.

Foto’s

3 Reacties

  1. Ans:
    9 oktober 2019
    ja zal een hele impact geven. Goed dat je het een keer gezien hebt. Dan besef je weer hoe goed we het hier hebben. Morgen misschien minder indrukwekkend maar je kunt niet alleen maar van zulke dagen hebben. Veel plezier morgen
  2. Maria & Martien:
    9 oktober 2019
    En zoveel historie in één dag !
    Zoals een leraar vaak veel in 50 minuten wil stoppen, ervaren jullie dat nu van de andere kant. Is dat wel te behappen ?
    Jullie gingen om veel te zien en de geschiedenis te proeven maar neem ook je rust. Veel plezier op je verdere reis, geniet ervan.
  3. William:
    10 oktober 2019
    Ik geloof dat het zeker veel indruk maakt maar vergeet niet te relaxen.